Αποχαιρετώντας την Halabja, ξεκίνησε το μεγάλο ταξίδι της επιστροφής, με το κοντέρ της YAMAHA TRACER 700 να έχει καταγεγραμμένα -από την αρχή του ταξιδιού- περί τα 3.300 χλμ. Μετάβαση και πάλι στην Erbil, διενέργεια covid test PCR για την είσοδο στην Τουρκία και έτοιμος πλέον για αναχωρήσω από το Ιράκ. Πριν όμως περάσω τα σύνορα, είχα μια τελευταία ταξιδιωτική επιθυμία να εκπληρώσω…
Κατευθύνθηκα στο μικρό ορεινό χωριό Lalish (90 χλμ. βοριοδυτικά της Erbil) για να επισκεφθώ τον ιερότερο ναό της θρησκείας Yazidi. Για την Yazidi άκουσα πρώτη φορά το 2014, όταν οι οπαδοί της άρχισαν να αποτελούν στόχο γενοκτονίας από τον ISIS ως θρησκευτική μειονότητα. Ψάχνοντας, έμαθα πως η Yazidi είναι μια μικρή μονοθεϊστική θρησκεία που μοιράζεται αρκετές ομοιότητες με άλλες θρησκείες της Μέσης Ανατολής (Χριστιανισμό, Ιουδαϊσμό, Ισλάμ, Ζωροαστρισμό).
Στο χωριό Lalish βρισκόταν ο τάφος του Σεΐχη Adi ibn Musafir, μιας κεντρικής προσωπικότητας των πιστών Yazidis. Τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους, οι περισσότεροι πιστοί Yazidi προσκυνούν στο χωριό Lalish, στ’ οποίο περιφέρονται ξυπόλυτοι, όπως έκανα κι εγώ άλλωστε…
Αφού περιηγήθηκα στους ιερούς λατρευτικούς χώρους και εισέπραξα την συγκινητική φιλοξενία των Yazidis, είχα την τύχη να παρακολουθήσω την παραδοσιακή παρασκευή του λαδιού σε όλα τα στάδια: από την επιλογή της ελιάς που έκαναν κατάχαμα οι γυναίκες Yazidis, μέχρι την εξαγωγή των υγρών της ελιάς με το ποδοπάτημα που πραγματοποιούσαν οι άντρες Yazidis. Ήταν το καλύτερο δώρο που μπορούσε να μου κάνει το Ιρακινό Κουρδιστάν.
ΣΤΙΣ ΟΧΘΕΣ ΤΟΥ ΤΙΓΡΗ
Μετά την δίτροχη περιπλάνησή μου στο Βόρειο Ιράκ, επέστρεψα και πάλι στην Τουρκία. Για το συνοριακό καλωσόρισμά μου φρόντισαν ωστόσο δυο νεαροί με πολιτικά ρούχα και όπλα, που με πήραν παράμερα σ’ ένα γραφείο για μια φιλική κουβέντα – ανακρισούλα. Κι ενώ ο ένας με ρωτούσε για το σκοπό του ταξιδιού μου στο Ιράκ, την γνώμη μου για το τουρκικό πολίτευμα και την Οθωμανική αυτοκρατορία (!), ο άλλος είχε πάρει το κινητό μου και έψαχνε φωτογραφίες και Facebook. Γατάκια…
Καθοδόν για την πόλη Diyarbakir, πραγματοποίησα δυο στάσεις στις πόλεις Nusaybin και Mardin. Ο ιστορικός ναός–βαπτιστήριο του Αγίου Ιακώβου στην συνοριακή Nusaybin είναι από τους παλαιότερους χριστιανικούς ναούς της περιοχής (4ου αιώνα). Παρεμπιπτόντως, την Nusaybin (αρχαία Νίσιβις) είχε κυριεύσει ο Μέγας Αλέξανδρος, ενώ ο Πλούταρχός αναφέρει ότι στη Νίσιβις κατοικούσαν γνήσιοι απόγονοι των Σπαρτιατών.
Η πυκνοδομημένη Mardin, κτισμένη σ’ έναν βραχώδη λόφο με θέα τις πεδιάδες της Bόρειας Συρίας, μ’ εντυπωσίασε για την αραβική αρχιτεκτονική των κτισμάτων της, ενώ μόλις 90 χλμ. βορειότερα με περίμενε η Diyarbakir. Η συγκεκριμένη πόλη θεωρείται η «ανεπίσημη πρωτεύουσα» των Κούρδων της Τουρκίας, αφού η πλειοψηφία των κατοίκων είναι Κούρδοι.
Εξαιτίας του lockdown, τα περισσότερα καταστήματα της Diyarbakir ήταν κλειστά και η πόλη –δίχως κόσμο, αλλά με πολύ αστυνόμευση– έμοιαζε να «κοιμάται». Αυτό δεν με εμπόδισε πάντως να επισκεφθώ τα κυριότερα αξιοθέατά της (το τζαμί Behram Pasa, τα καλοδιατηρημένα βυζαντινά τείχη μήκους 5,8 χλμ., την γέφυρα Ongozlu Kopru) και να χαλαρώσω πίνοντας τσάι δίπλα στον ποταμό Τίγρη.
Ο «ΘΡΟΝΟΣ ΤΩΝ ΘΕΩΝ»
Περί τα 4.000 χλμ. είχε καταγεγραμμένα στο κοντέρ της η YAMAHA TRACER 700 όταν άφηνε πίσω της την πόλη Diyarbakir. Επόμενος προορισμός στο οδοιπορικό της Ανατολίας η κορυφή του όρους Nemrut Dag. Καθοδόν πάντως για την βουνοκορφή, «τσίμπησα» και μια κλήση για παράβαση του ορίου ταχύτητας. Η υπέρβαση κατά 8 χλμ. του ορίου ταχύτητας (80 χλμ.) μου κόστισε μόλις 25 Ευρώ.
Μέσα στη σκληρή μοναξιά της πετρώδης οροσειράς του Αντιταύρου, στην κορυφή του όρους Nemrut Dag (σε ύψος 2.150 μ.), ορθωνόταν ο περίφημος «Θρόνος των Θεών». Πρόκειται για ένα γιγαντίων διαστάσεων ταφικό μνημείο, που έκτισε πριν από περίπου 2.000 χρόνια ο βασιλιάς Αντίοχος Α΄ της Κομμαγενής (64 π.Χ.-38 π.Χ.), ο οποίος ισχυριζόταν πως ήταν διάδοχος του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Μου έφυγε η ψυχή μέχρι να σκαρφαλώσω στην γυμνή, ανεμοδαρμένη βουνοκορφή. Ο «Θρόνος των Θεών» ήταν μια πυραμίδα ύψους 50 μ. καλυμμένη από θρυμματισμένα βράχια (αποτελούσε το νεκρικό τύμβο του βασιλιά της Κομμαγενής), ενώ έξι τεράστια αγάλματα ύψους 9 μ. δέσποζαν μπροστά από το νεκρικό μνημείο. Ανάμεσα στους τρεις γιγάντιους πέτρινους θεούς (Δία, Απόλλωνα και Ηρακλή), ο βασιλιάς Αντίοχος Α΄ τοποθέτησε και το δικό του άγαλμα, όπως επίσης και δύο βασιλικά οικόσημα (το λιοντάρι και τον αετό). Και παρά το γεγονός ότι ένας ισχυρός σεισμός είχε γκρεμίσει από τη θέση τους τα κεφάλια των γιγάντιων αγαλμάτων, ο υποβλητικός «Θρόνος των Θεών» συνιστούσε ένα ελληνιστικό μνημείο αξεπέραστο στο χρόνο.
ΤΟΠΙΟ ΑΠΟ ΑΛΛΟ ΠΛΑΝΗΤΗ
Κι από τον «Θρόνο των Θεών», η YAMAHA TRACER 700 με οδήγησε κατόπιν στα πέτρινα μονοπάτια της απόκοσμης Καππαδοκίας. Εδώ, η Μητέρα φύση είναι ο πιο χαρισματικός καλλιτέχνης, γεγονός που το αποδεικνύει περίτρανα το εκτεταμένο σεληνιακό τοπίο σουρεαλιστικής έμπνευσης που δημιουργήθηκε κατά τους προϊστορικούς χρόνους, όταν συγκρούστηκαν τα δυναμικότερα στοιχεία της φύσης (φωτιά, νερό, αέρας).
Ανάγλυφες πλαγιές σε πληθωρικούς σχηματισμούς, πανύψηλοι κωνικοί μονόλιθοι, μεταξένιοι αμμόλοφοι και βράχοι με ψηλόλιγνα εντυπωσιακά σχήματα συνιστούσαν την ιδιαίτερη γεωμορφολογία της Καππαδοκίας. Αν και ήταν η τρίτη φορά που επισκεπτόμουν την Καππαδοκία, ήταν αδύνατον να μην υποκλιθώ στο μεγαλείο της τοπικής φύσης, η οποία εδώ στην Ανατολία είχε μεγαλουργήσει με αστείρευτη έμπνευση, μοναδικότητα και πάθος.
Παράλληλα, περπάτησα ξανά σ’ έναν ευλογημένο τόπο, ο οποίος, με καταλύτη την χριστιανική πίστη και τον ελληνικό πολιτισμό, αντιστάθηκε σθεναρά για αιώνες απέναντι σε διωγμούς και απίστους! Σε τούτο το ξερό και άνυδρο οικοσύστημα, οι Χριστιανοί «στέγασαν» την πίστη τους λαξεύοντας στους εύπλαστους βράχους της Καππαδοκίας μοναστικά κελιά, παρεκκλήσια, λιτές εκκλησίες (αλλά και ολόκληρες υπόσκαφες πολιτείες), ενώ πολλές κωμοπόλεις (όπως η Urgup / Προκόπι, η Mustafapasa / Σινασό, Derinkuyu / Μαλακοπή, η Goreme / Κόραμα) εξακολουθούν να διατηρούν εμφανή τα σημάδια και τις μνήμες του άλλοτε ακμάζοντος ελληνικού στοιχείου. Ναι, η Καππαδοκία ήταν ένας τόπος που αποτελούσε κάποτε μια από τις πολλές ελληνικές πατρίδες!
ΤΙΤΛΟΙ ΤΕΛΟΥΣ
Με την άφιξή μου στην Άγκυρα, το οδοιπορικό της Ανατολίας μπήκε στην τελική του ευθεία. Μια μέρα παραμονή στην τουρκική πρωτεύουσα για την πραγματοποίηση του απαραίτητου συνοριακού covid test PCR και αναχώρηση μετά για τα ελληνικά σύνορα. Δυστυχώς, τα πλάνα μιας σύντομης στάσης στην Κων/πολη ναυάγησαν, αφού ο χρόνος κάθε άλλο παρά σύμμαχός μου ήταν.
Στον συνοριακό σταθμό των Κήπων, ο Έλληνας τελωνειακός που με καλωσόρισε ήταν ο ίδιος που μ’ είχε αποχαιρετήσει 20 μέρες νωρίτερα – μιλάμε για τρελή σύμπτωση! Ρολάροντας κατόπιν στην Εγνατία Οδό, μπορεί το σώμα μου να ταξίδευε μπροστά, όμως, ο λογισμός μου έτρεχε πίσω: στον «Θρόνο των Θεών», στο μνημείο της Halabja, στην Καππαδοκία της χριστιανοσύνης, στην Diyarbakir των Κούρδων, στο κάστρο της Erbil, στον πανικό του ολικού lockdown, στο χωριό Lalish των Yazidis. Σίγουρα μια μικρή δόση μελαγχολίας μ’ είχε κυριεύσει (αφού άλλο ένα ταξιδιωτικό μου όνειρο «έριχνε» τίτλους τέλους), όμως, η χαρά και η προσμονή για τον ερχομό της κανονικότητας στην ζωή μου ήταν αρκετά μεγάλη.
