…λίγα χιλιόμετρα πίσω μου είχα αφήσει ένα επίπεδο τοπίο ερήμου, ξαφνικά βρέθηκα μπροστά σ’ ένα καταπράσινο ορεινό φράγμα που έμοιαζε να μου κλείνει τον δρόμο…
Εκείνο το πρωινό, λίγο πριν πατήσω τη μίζα, άφησα το δάκτυλό μου να ταξιδέψει νοερά πάνω στην κόκκινη γραμμή του χάρτη. Με αφετηρία τον συνοριακό οικισμό Metema όπου βρισκόμουν, η διαδρομή που είχα χαράξει στην Βόρεια Αιθιοπία προσέγγιζε αρχικά την παραλίμνια πόλη Bahir Dar, περνούσε κατόπιν από την κωμόπολη Debros Markos και κατέληγε στην Addis Abeba – περίπου 890 χλμ. με χώριζαν από αιθιοπική πρωτεύουσα.
Ωστόσο, καθοδόν για την Addis Abeba, ήξερα ότι δεν θα ήμουν μόνος. Για συνοδοιπόρο μου θα είχα μια εκπληκτική φύση, η οποία θα συμμετείχε με τον δικό της, ξεχωριστό τρόπο, στον αμείλικτο πόλεμο των αντιθετικών εικόνων, συναισθημάτων και εμπειριών που μου επεφύλασσε ο «Γύρος του Κόσμου …Νότια» εδώ στην Βόρεια Αιθιοπία.
Και πραγματικά, πριν προλάβω καλά-καλά να κλείσω την συνοριακή πόρτα, οι «φυσικές» εκπλήξεις και οι δυνατές αντιθέσεις έκαναν αμέσως την εμφάνισή τους. Ενώ λίγα χιλιόμετρα πίσω μου είχα αφήσει ένα επίπεδο τοπίο ερήμου, ξαφνικά βρέθηκα μπροστά σ’ ένα καταπράσινο ορεινό φράγμα που έμοιαζε να μου κλείνει τον δρόμο. Πάμπολλα βουνά υψώνονταν επιβλητικά στο βάθος του ορίζοντα προσδίδοντας μια άγρια ομορφιά στο τοπίο, ενώ η ασφάλτινη λωρίδα δεν άργησε να ξεκινήσει ένα αδιάκοπο, διασκεδαστικό, αλλά συνάμα κουραστικό ανεβοκατέβασμα οροπεδίων και βουνοκορφών
Σύμφωνα και με τα κιτάπια μου άλλωστε, η βασική γεωμορφολογία της Αιθιοπίας χαρακτηρίζεται από την παρουσία οροσειρών και υψιπέδων μέσου ύψους 2.000 μ. – σε αρκετές μάλιστα περιπτώσεις, το υψόμετρο ξεπερνά τα 4.500 μ. Τούτη η γεωμορφολογική ιδιαιτερότητες ήταν προφανώς η αιτία που ο υδράργυρος είχε κατρακυλήσει στους 13-15 βαθμούς Κελσίου. Χρειάστηκε να βγάλω από τις αποσκευές της μοτοσυκλέτας μια μπλούζα και γάντια για να ζεσταθώ! Κόντεψα να τρελαθώ! Πριν λίγες μέρες ψηνόμουν σαν κοτόπουλο στην Νουβική Έρημο και τώρα έτρεμα από το κρύο και την υγρασία…
Υδάτινα διαμάντια
Κι από τα θαυμαστά τερτίπια της φύσης, σειρά είχαν κατόπιν οι καθημερινές ιστορίες του δρόμου! Μια ατέλειωτη ανθρώπινη πλημμυρίδα, απλωμένη σε όλο το μήκος του οδικού άξονα, συνιστούσε την συντροφιά μου καθοδόν για την Addis Abeba. Με μεγάλη μου έκπληξη διαπίστωνα ότι στην Αιθιοπία ένας ολόκληρος λαός κυριολεκτικά βρισκόταν στο δρόμο. Άντρες συνόδευαν κοπάδια ζώων στα βοσκοτόπια, γυναίκες φορτωμένες υπέρβαρα με ξύλα και πέτρες κουβαλούσαν αγκομαχώντας το δικό τους καθημερινό σταυρό, ενώ αμέτρητα μισόγυμνα παιδιά έτρεχαν ξυπόλυτα δίπλα στη μοτοσυκλέτα και με χαιρετούσαν με εγκαρδιότητα. Για αυτές τις λιλιπούτειες ψυχούλες, είχα φροντίσει άλλωστε να έχω πάντα μια σακούλα γεμάτη με καραμέλες, τις οποίες και μοίραζα κάθε φορά που με «αγκάλιαζαν» με το αθώο βλέμμα τους…
Όλες τούτες οι ανθρώπινες φιγούρες, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, κυκλοφορούσαν ρακένδυτες και ξυπόλυτες, μ’ ένα μόλις κομμάτι υφάσματος να μεριμνά για την προστασία από τη βροχή και το κρύο. Αρκετές φορές βρέθηκα περικυκλωμένος από τραγικές ανθρώπινες υπάρξεις, με κορμιά σκελετωμένα και υποσιτισμένα, αντίκρισα πρόσωπα σκαμμένα και ζαρωμένα από το χρόνο και τις κακουχίες, εισέπραξα βλέμματα γεμάτα πόνο και θλίψη. Οι εικόνες και οι καταστάσεις ήταν τόσο σοκαριστικές, που ήθελα να κλείσω τα μάτια μου και να μην βλέπω, να φύγω όσο πιο μακριά μπορούσα– ο ψυχικός μου κόσμους είχε γίνει χίλια κομμάτια! Θεέ μου, πώς να αντέξω τόση δυστυχία και εξαθλίωση; Αλλά, παρ’ όλες τις τραγικές συνθήκες διαβίωσης που επικρατούσαν γύρω μου, η αξιοπρέπεια, η περηφάνια και ο αυτοσεβασμός αποτελούσαν τα βασικά ανθρώπινα στοιχεία που διέκριναν τους γηγενείς στην επαφή τους μαζί μου.
Η διήμερη παρουσία μου στην παραλίμνια πόλη Bahir Dar οφειλόταν αποκλειστικά στις οικολογικές μου ανησυχίες. Ήθελα οπωσδήποτε να γνωρίσω τα δυο υδάτινα «διαμάντια» της περιοχής: την λίμνη Τάνα και τους καταρράχτες του Γαλάζιου Νείλου (Tis Issat). Η λίμνη Τάνα, στις όχθες της οποίας καθρεπτίζεται η πόλη Bahir Dar, βρίσκεται σε υψόμετρο 1.300 μ., μέσα στην πράσινη αγκαλιά των αιθιοπικών οροπεδίων. Από τα υγρά της σωθικά γεννιέται ο Γαλάζιος Νείλος, ο οποίος, αφού χαράζει τη δική του ελικοειδή πορεία μέσα από τα υψίπεδα της Αιθιοπίας, ενώνεται με το Λευκό Νείλο στην περιοχή του Χαρτούμ και συνεχίζουν μαζί ως τη Μεσόγειο.
Αντίθετα, για να θαυμάσω τους καταρράκτες του Γαλάζιου Νείλου (30 χλμ. νοτιοανατολικά της Bahir Dar), οδήγησα αρχικά την SMT πάνω σ’ ένα κακοτράχαλο χωματόδρομο που με εξουθένωσε κυριολεκτικά. Από το σημείο που παρκάρισα την μοτοσυκλέτα, πήρα κατόπιν έναν χωρικό μαζί μου, που για λίγα birr (τοπικό νόμισμα) με οδήγησε -μέσω ενός δύσβατου μονοπατιού μήκους 2 χλμ.- στους υποβλητικούς καταρράχτες της αιθιοπικής γης, που γκρέμιζαν τα νερά τους από ύψος 45 μ. Πρόκειται για τους πρώτους καταρράχτες που σχηματίζει ο Γαλάζιος Νείλος ξεκινώντας την πορεία του από την λίμνη Τάνα – μέχρι το Χαρτούμ, όπου ενώνεται με τον Λευκό Νείλο, σχηματίζει άλλους πέντε καταρράχτες.
Η απογευματινή είσοδός μου στην Addis Abeba έγινε κάτω από καταρρακτώδη βροχή – είχε δυστυχώς ξεκινήσει η περίοδος των βροχών. Λασπωμένος μέχρι το λαιμό και κατάκοπος από την ταλαιπωρία της διαδρομής, πάτησα φρένο στο πρώτο ξενοδοχείο που βρέθηκε μπροστά μου και μπήκα μέσα. Ζεστό μπάνιο, καλό φαγητό και βαθύς ύπνος…
Η ξενάγηση και η γνωριμία μου με την Addis Abeba, που στην τοπική διάλεκτο σημαίνει «Νέο Λουλούδι», ξεκίνησε αμέσως την επομένη. Ο μυρωδάτος αιθιοπικός καφές που απολάμβανα στο εντευκτήριο της ελληνικής κοινότητας –βρίσκεται στις εγκαταστάσεις του αθλητικού συλλόγου «Ολυμπιακός» στην Addis Abeba– επισφράγιζε το θερμό καλωσόρισμα που έτυχα από τους ομογενείς της Αιθιοπίας. Λίγο νωρίτερα είχα επισκεφθεί και την παρακείμενη «Καλογεροπούλειο Σχολή», εκεί όπου εκπαιδευτικοί από την Ελλάδα μεταλαμπαδεύουν τα ελληνικά γράμματα και τον πολιτισμό στα λιγοστά ελληνόπουλα της Αιθιοπίας, επιτελώντας ένα πραγματικά αξιέπαινο και ζηλευτό έργο.
Την γνωριμία μου με την αιθιοπική πρωτεύουσα επωμίσθηκε ο Νίκος Παπαδόπουλος, που είχε έρθει στην Αιθιοπία από το Κονγκό πριν από 40 χρόνια και διατηρούσε εδώ μια από τις μεγαλύτερες εταιρίες εξαγωγής καφέ της χώρας. Παρέα με τον καλοσυνάτο Νίκο, ο Καθεδρικός ναός του Αγίου Γεωργίου, η εκκλησία της Αγίας Τριάδας (με τον τάφο του Χαϊλέ Σελασιέ) και το μαυσωλείο του αυτοκράτορα Μενελίκ αποτυπώθηκαν για πάντα στη μνήμη μου.
Και φυσικά, η βάση στήριξης της δεξιάς βαλίτσας που στάλθηκε αεροπορικώς από την Αθήνα, πήρε αμέσως την θέση της πάνω στην μοτοσυκλέτα αντικαθιστώντας την προηγούμενη που δεν άντεξε στις ανωμαλίες των αφρικανικών δρόμων…Ήταν η μοναδική απώλεια που είχα μέχρι στιγμής, στα πρώτα 4.700 χλμ. του ταξιδιού.
Με την πυξίδα να δείχνει σταθερά τον αιθιοπικό νότο, αποχαιρέτησα την Addis Abeba νωρίς τα ξημερώματα. Προορισμός μου τα σύνορα της Κένυας (και συγκεκριμένα η παραμεθόρια πόλη Moyale, 840 χλμ. μακριά), όπου ευελπιστούσα να φτάσω σε δυο μέρες. Την πρώτη μέρα, τελείως ανυποψίαστος, βίωσα την απόλυτη φρίκη: σιγανή εκνευριστική βροχή, ομίχλη, αμέτρητες λακκούβες, δαιμονισμένα φορτηγά, στενοί ορεινοί δρόμοι, χιλιάδες ζώα και άνθρωποι παντού…Μετά από 12 εφιαλτικές ώρες στο τιμόνι της SMT, κατάφερα να γράψω περί τα 480 χλμ. Άθλος…
Την επομένη, η κατάσταση βελτιώθηκε αρκετά. Το πράσινο ορεινό τοπίο με την έντονη υποτροπική βλάστηση -που με συνόδευε όλη την προηγούμενη μέρα- παρέδωσε την σκυτάλη στην χλωρίδα της αφρικανικής σαβάνας, οι αποστάσεις μεταξύ των οικισμών μεγάλωσε, ο δρόμος έγινε πιο ευθυτενής, η κατάσταση της ασφάλτου δεν ταλαιπώρησε πολύ τις αναρτήσεις της μοτοσυκλέτας και ο ήλιος μου χαμογελούσε ξανά. Ωστόσο, διασχίζοντας το μονότονο οικοσύστημα της αιθιοπικής σαβάνας, έπιασα τον εαυτό μου αδικαιολόγητα αναστατωμένο, καθώς ένιωθα πως η μοναξιά της διαδρομής (οδηγούσα πλέον σε μια από τις πιο αραιοκατοικημένες περιοχές της Αιθιοπίας) μού είχε δημιουργήσει έντονη την αίσθηση ενός αδιόρατου φόβου.
Στα λημέρια της Αλ-Κάιντα
Η Κένυα, η πατρίδα του Γιόμο Κενυάτα, με υποδέχτηκε με τον χειρότερο τρόπο. Στα πρώτα 400 χλμ., ένας κακοτράχαλος χωματόδρομος έβαλε σε τρομερή δοκιμασία αναβάτη και μοτοσυκλέτα. Για δυο μέρες, διασχίζοντας την Βόρεια Κένυα, τα «είδα όλα»: πέτρες, σκόνη, ιδρώτας και μοναξιά. Η διαδρομή Moyale-Marsabit-Isiolo ήταν ομολογουμένως μια υπέρτατη σωματική και ψυχολογική καταπόνηση.
Αυτό πάντως που με τρόμαζε περισσότερο διασχίζοντας ολομόναχος την Βόρεια Κένυα, δεν ήταν τόσο οι δυσκολίες του δρόμου, αλλά το γεγονός ότι στην περιοχή ενεργούσα οι μαχητές της Αλ Κάιντα, που εξορμούσαν από το έδαφος της γειτονικής Σομαλίας. Το τελευταίο διάστημα είχαν σημειωθεί αρκετές επιθέσεις και απαγωγές μεμονωμένων ταξιδιωτών και υπαλλήλων ανθρωπιστικών οργανώσεων, ενώ μορφή επιδημίας είχαν πάρει οι ομαδικές δολοφονίες αμάχων σε χωριά της ευρύτερης περιοχής. Όχι, δεν θα ήθελα με τίποτα να γίνω πρώτη είδηση στο CNN…
Φτάνοντας στην πόλη Isiolo, η ψυχή μου γαλήνεψε – πίσω μου είχα αφήσει το πιο δύσκολο και επικίνδυνο ίσως κομμάτι της αφρικανικής διαδρομής. Με μια μικρή απώλεια όμως: το κεντρικό σταντ, κτυπημένο από μια μεγάλη πέτρα, είχε δυστυχώς στραβώσει και ουσιαστικά αχρηστευτεί. Συμβαίνουν κι αυτά…
Η πρωτεύουσα Nairobi απείχε μόλις 230 χλμ. από την Isiolo. Καθοδόν για το μητροπολιτικό κέντρο της χώρας, οι καταστάσεις γύρω μου συνηγορούσαν πως βρισκόμουν και πάλι στον …πολιτισμό. Ο λόγος, πάντως, που η πορτοκαλί μοτοσυκλέτα φρενάρησε με δύναμη στα περίχωρα της πόλης Nanyuki, δεν ήταν η αμόλυβδη βενζίνη που αντίκρισα περιχαρής στα πρατήρια της πόλης, αλλά γιατί ήθελα να απαθανατίσω φωτογραφικά την παρουσία μου στη νοητή γραμμή του Ισημερινού, που τέμνει την Κένυα στο συγκεκριμένο γεωγραφικό σημείο. Η είσοδός μου στο νότιο ημισφαίριο της Γης ήταν γεγονός, ενώ η θερμοκρασία των 17 βαθμών Κελσίου αποτελούσε το καλωσόρισμα στον χειμώνα του νοτίου ημισφαιρίου. Ήμουν και επίσημα πλέον ο …ταξιδιώτης του Νότου!
Στο Nairobi δεν σκόπευα να μείνω. Οι πληροφορίες μου έκαναν λόγο για μια πόλη με μεγάλο βαθμό επικινδυνότητας, λόγω της αυξημένης εγκληματικότητας στους δρόμους της. Έτσι, σχεδίαζα να προσπεράσω τάχιστα την κενυάτικη πρωτεύουσα και να κατευθυνθώ στα σύνορα της Τανζανίας, που απείχαν μόλις 130 χλμ. νότια.
Για να γίνει πάντως αυτό, θα έπρεπε να διασχίσω όλη την πόλη, από την μια άκρη στην άλλη – δίχως όμως χάρτη ή GPS. Τι έκανα τελικά; Υιοθέτησα την παλιά, δοκιμασμένη λύση. Στην βόρεια είσοδο της πόλης κενυάτικης σταμάτησα έναν πιτσιρικά μ’ ένα μοτοποδήλατο. Η ερώτηση ήταν ξεκάθαρη: «Πόσα θέλεις φίλε για να με οδηγήσεις γρήγορα στην άλλη άκρη της πόλης;». Λίγα λεπτά αργότερα, ακολουθούσα έναν αλαφιασμένο πιτσιρικά, ο οποίος πήγαινε με χίλια στους κεντρικούς δρόμους του Nairobi, θέλοντας προφανώς να μου αποδείξει ότι δεν υστερούσε απέναντί μου σε ιπποδύναμη και ταλέντο! Μόλις δέκα λεπτά της ώρας χρειάστηκα για να φτάσω στην νότια έξοδο της πρωτεύουσας. Εκεί, εκτός από την αμοιβή του και τις θερμές ευχαριστίες μου, ο Jimmy πήρε κι ένα σπρέυ για την αλυσίδα του άπαιχτου μοτοποδηλάτου του…
Απαγορεύεται ο εφησυχασμός
Οι συνοριακές διαδικασίες για την είσοδό μου στην πέμπτη κατά σειρά αφρικανική χώρα του ταξιδιού υπήρξαν ανέλπιστα σύντομες, αποκλείοντας γραφειοκρατικούς λαβύρινθους, έρευνα αποσκευών και έλεγχο μοτοσικλέτας. Μια μόνο σφραγίδα στο διαβατήριο και …«Welcome to Tanzania».
Χτισμένη στους πρόποδες του όρους Meru, η πόλη Arusha (105 χλμ. νότια της συνοριακής γραμμής) ήταν ο πρώτος σταθμός μου στην Τανζανία. Πρόκειται μια πόλη-ορμητήριο των τουριστών που έρχονται εδώ για να κάνουν σαφάρι σε δύο από τα σημαντικότερα και πλουσιότερα οικοσυστήματα του πλανήτη: στο Εθνικό Πάρκο Ngorongoro και στο Εθνικό Πάρκο Serengeti.
Ωστόσο, το δικό μου καλωσόρισμα στην Arusha δεν ήταν το αναμενόμενο. Μποτιλιαρισμένος στο κέντρο της πόλης ψάχνοντας για ξενοδοχείο, δέχτηκα αιφνιδιαστικά την επίθεση ενός ατόμου, που κατάφερε μέσα σε χρόνο dt να κόψει με μαχαίρι τους ιμάντες που συγκρατούσαν στην σχάρα της μοτοσυκλέτας την μια τσάντα και να τραπεί σε φυγή με το λάφυρό του. Όμως, για καλή μου τύχη, τρία άτομα που αντιλήφθηκαν τη σκηνή και άκουσαν τις φωνές μου, καταδίωξαν τον κλέφτη, που προτίμησε να πετάξει την τσάντα και να εξαφανιστεί μέσα στο πλήθος του δρόμου. Η τσάντα επέστρεψε αισίως στα χέρια μου, αλλά εγώ είχα πάρει το μάθημά μου. Αν και υπολείπονταν 4.500 χλμ. για να ολοκληρώσω το αφρικάνικο σκέλος του ταξιδιού, θα έπρεπε να βρίσκομαι συνεχώς σε εγρήγορση και μην εφησυχάζω διόλου.
Μετά από μια διήμερη ξεκούραση στην Arusha, συνέχισα να οδοιπορώ και πάλι στους σκονισμένους δρόμους της Αφρικής. Μέσα στην επικράτεια της Τανζανίας είχα περίπου 1.350 χλμ. να διατρέξω, ενώ οι πόλεις Moshi, Morogoro, Iringa και Mbeya παρεμβάλλονταν στη διαδρομή μου ως σύνορα της Ζάμπιας. Παρεμπιπτόντως, από την Κένυα οδηγούσα αριστερά (σύμφωνα με τον βρετανικό οδικό κώδικα), κάτι που θα συνεχιζόταν μέχρι το τέλος του ταξιδιού μου στην Αφρική.
Σε μικρή απόσταση από την Arusha, η ματιά μου «σηκώθηκε» ψηλά στον ουρανό, για να αντικρίσει με δέος την χιονοσκέπαστη κορυφή του Κιλιμάντζαρο. Ο επιβλητικός «Φάρος της Αφρικής» με υποχρέωσε να σταματήσω αρκετές φορές στην άκρη του δρόμου για να τον απαθανατίσω με τον φωτογραφικό φακό. Καθώς όμως θαύμαζα την ορεινή σιλουέτα του ψηλότερου βουνού της Μαύρης ηπείρου, ο λογισμός μου μοιραία έτρεξε πίσω στο 1963 – χρονιά ανακήρυξης της ανεξαρτησίας της Τανζανίας. Ο πρόεδρος της χώρας Τζούλιο Νιερέρε είχε προέβη τότε σε μια συμβολική πράξη, που προκάλεσε πρωτόγνωρη αίσθηση σε όλο τον κόσμο. Ο Αφρικανός ηγέτης έστειλε μια ορειβατική αποστολή στο Κιλιμάντζαρο για να τοποθετήσουν στην κορυφή του έναν πυρσό, προκειμένου η λάμψη του να φωτίζει όλη την Αφρική, δίνοντας ελπίδα όπου υπήρχε απελπισία, αγάπη όπου υπήρχε μίσος και αξιοπρέπεια όπου υπήρχε ταπείνωση.
Αναμνήσεις από την Τανζανία
Για τις τρεις επόμενες μέρες, μια πυκνή υποτροπική βλάστηση που αγκάλιαζε ασφυκτικά τον οδικό άξονα, συνόδευε την πορεία μου στην Τανζανία. Γραφικές πινελιές στον καμβά της τοπικής φύσης αποτελούσαν οι νοικοκυρεμένες ψάθινες καλύβες, οι αργοί ρυθμοί ζωής που χαρακτήριζαν την καθημερινότητα των ντόπιων, οι ψιλόλιγνοι Μασάι με τον ιδιότυπο ενδυματολογικό κώδικα και τα ζωγραφισμένα πρόσωπα, οι γυναικείες παρουσίες με τα ποικιλόχρωμα αραχνοΰφαντα ενδύματα και οι αξιολάτρευτες παιδικές φυσιογνωμίες που με κύκλωναν σε κάθε μου στάση. Σκηνές και καταστάσεις που με λύτρωναν και με ηρεμούσαν από την κούραση του δρόμου.
Αντίθετα, αυτό που με τρόμαζε αρκετά ήταν η οδική συμπεριφορά των Τανζανών συνοδοιπόρων της ασφάλτου, ιδιαίτερα των φορτηγατζήδων. Δεκάδες ήταν τα ατυχήματα που αντίκρισα καθοδόν (με αποκλειστική υπαιτιότητα των φορτηγών), ενώ σε τρεις περιπτώσεις χρειάστηκε να βγω εκτός δρόμου –κυριολεκτικά στο χώμα– για να γλιτώσω την μετωπική σύγκρουση. Δεν είναι λίγο πράγμα να βλέπεις δυο ασυγκράτητα φορτηγά να έρχονται καταπάνω σου. Σαν να βλέπεις απέναντί σου τον μαυροντυμένο χάρο με το δρεπάνι…
Από τις πιο δυνατές αναμνήσεις που μου χάρισε πάντως η Τανζανία ήταν το οδικό πέρασμα μέσα από το Εθνικό Πάρκο «Mikumi National Park». Είναι η μοναδική ίσως περίπτωση παγκοσμίως που μπορεί κανείς να διασχίσει με μοτοσυκλέτα ένα Εθνικό Πάρκο με άγρια ζώα. Οδηγώντας για περίπου 50 χλμ., είχα την ευκαιρία να δω αρκετά αντιπροσωπευτικά είδη της αφρικανικής πανίδας (ζέβρες, μπαμπουίνους, αντιλόπες, καμηλοπαρδάλεις) στο φυσικό τους περιβάλλον. Αν και επρόκειτο μια ξεχωριστή εμπειρία, ευχόμουν ολόψυχα να μην βρεθώ μπροστά σε κανένα …πεινασμένο λιοντάρι.
Οι ιστορίες του δρόμου είχαν όμως και συνέχεια. Λίγο πριν την πόλη Mbeya, η βίδα που είχε καρφωθεί στο μπροστινό λάστιχο από το Σουδάν, αποφάσισε να με αποχαιρετήσει. Και μάλιστα την χειρότερη στιγμή: εν τω μέσω καταιγίδας και μακριά από κατοικημένη περιοχή. Χάρη όμως στην βοήθεια της τρόμπας, κατάφερα τελικά να φτάσω «ασθμαίνοντας» σ’ ένα βουλκανιζατέρ και να επισκευάσω το λάστιχο.
Στον γεωγραφικό νότο της Αφρικής
Είχαν περάσει ακριβώς 32 ημέρες από την αρχή του ταξιδιού, όταν η σφραγίδα εισόδου στην Ζάμπια έμπαινε στο διαβατήριό μου. Πριν από έναν μήνα είχα αποχαιρετήσει το γαλάζιο του Αιγαίου, τώρα βρισκόμουν γεωγραφικά στην καρδιά της Αφρικής. Τριάντα δυο μέρες στον δρόμο – κι όμως, υπήρχαν στιγμές που νόμιζα πως ταξίδευα χρόνια! Για ένα πράγμα πάντως ήμουν ικανοποιημένος με τον εαυτό μου: είχα καταφέρει να αντέξω στην αφόρητη ψυχολογική πίεση της σκληρής αφρικανικής πραγματικότητας, αλλά και στην δυσβάστακτη μοναξιά του κράνους. Αυτή ήταν άλλωστε η μεγαλύτερη ίσως πρόκληση όλου του ταξιδιού.
Η Ζάμπια ήταν ο προθάλαμος για την είσοδό μου στον γεωγραφικό νότο της Μαύρης ηπείρου. Με την πρωτεύουσα Lusaka να απέχει 1.100 χλμ. νοτιοδυτικά της συνοριακής γραμμής, η γνωριμία μου με την έκτη κατά σειρά αφρικανική χώρα ξεκίνησε με μια ανυπόφορη οδική μοναξιά, που σημάδεψε τα πρώτα 750 χλμ.
Οδηγώντας στη συγκεκριμένη διαδρομή, διέσχιζα το πιο αραιοκατοικημένο και λιγότερο οικονομικά αναπτυγμένο τμήμα της χώρας. Γι’ αυτό είχα φροντίσει να προμηθευτώ από τα σύνορα της Τανζανίας δυο 5λιτρα ντεπόζιτα βενζίνης, αφού στα πρώτα 380 χλμ. στην Ζάμπια δεν υπήρχαν πρατήρια καυσίμων. Αυτή ήταν άλλωστε και η μεγαλύτερη απόσταση που διήνυσα δίχως δυνατότητα ανεφοδιασμού στην Αφρική.
Καθοδόν για την πρωτεύουσα Lusaka, ο μελαγχολικός χειμωνιάτικος ουρανός, οι τεράστιες ευθείες και το επαναλαμβανόμενο τοπίο της τοπικής φύσης μ’ είχαν εγκλωβίσει σε μια διαδικασία ατέρμονης σιωπής και πλήξης. Ήταν τα πιο ανιαρά και μονότονα αφρικανικά χιλιόμετρα που είχα βιώσει. Και τελικά, με μια διανυκτέρευση στον μικρό οικισμό Serenje, «έβαλα» τελικά ρόδα στην Lusaka – για να λυτρωθώ έτσι από την καταθλιπτική κατάσταση στην οποία είχα περιέλθει…
Οι καταρράχτες των αγγέλων
«Εικόνες τόσο υπέροχες, τις οποίες πρέπει να θαυμάζουν και οι άγγελοι καθώς πετούν». Με σαφώς ποιητική διάθεση, ο Άγγλος εξερευνητής David Livingstone κατέγραφε εκστασιασμένος στο προσωπικό του ημερολόγιο την ανακάλυψη των καταρρακτών του Ζαμβέζη. Ήταν ο πρώτος Ευρωπαίος που αντίκριζε τους καταρράκτες Victoria Falls, ένα ανυπέρβλητο μνημείο της φύσης που οι γηγενείς ονομάζουν «Mosi oa Tunya» («Ο Καπνός που Βροντά»). Το ημερολόγιο της Ιστορίας έδειχνε τότε 6/11/1855.
Καθώς διέσχιζα με την πορτοκαλί μοτοσυκλέτα την κοινή συνοριακή γέφυρα Ζάμπιας – Ζιμπάμπουε (το γεωγραφικό σημείο όπου βρίσκονται οι μεγαλοπρεπείς καταρράκτες της αφρικανικής γης), ανυπομονούσα να ζήσω κι εγώ την πολυδιάστατη εμπειρία των Victoria Falls. Έχοντας αφήσει πίσω μου την αδιάφορη πρωτεύουσα Lusaka (480 χλμ. μακριά), αποφάσισα να στρατοπεδεύσω για τις δυο επόμενες μέρες δίπλα στους καταρράχτες (από την πλευρά της Ζιμπάμπουε), προκειμένου να θαυμάσω αυτήν την συγκλονιστική επίδειξη δύναμης και μεγαλείου της τοπικής φύσης. Ήταν οι δεύτεροι καταρράχτες που συναντούσα στο ταξίδι μου – είχαν προηγηθεί οι Καταρράχτες του Νείλου στην Αιθιοπία.
Περπατώντας κατά μήκος του φαραγγιού που δεχόταν τους χιλιάδες τόνους νερού των καταρρακτών, είχα την ευκαιρία να αντικρίσω το συναρπαστικό θέαμα ενός υδάτινου παραδείσου που διέγειρε με τρόπο πανηγυρικό τις αισθήσεις μου. Με μήκος 1.708 μ. και ύψος 95 μ., οι καταρράκτες Victoria Falls αποτελούσαν μια φαντασμαγορική παράσταση που ανανεωνόταν κάθε δευτερόλεπτο…
Η Bulawayo (440 χλμ. νοτιοανατολικά των καταρραχτών) παρέπεμπε περισσότερο σε πόλη της αγγλικής επαρχίας παρά της νοτιοαφρικανικής επικράτειας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αστικού αγγλοσαξονικού αποικιακού σχεδιασμού, η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ζιμπάμπουε αποτελούσε την αδιαμφισβήτητη απόδειξη του μακροχρόνιου πολιτικο-οικονομικού ελέγχου την οποία ασκούσαν κάποτε οι Άγγλοι αποικιοκράτες στην Ζιμπάμπουε (η πρώην Νότια Ροδεσία). Για μια διανυκτέρευση, καλή ήταν…
Αφρικανική ολοκλήρωση
Τα σύνορα της Νότιας Αφρικής, του ύστατου προορισμού μου στην αφρικανική ήπειρο, απείχαν μόνο 320 χλμ. από την Bulawayo. Για αρκετά χιλιόμετρα, μοτοσικλέτα και αναβάτης ήμασταν οι μοναδικές παρουσίες στον δρόμο, ενώ οι μικροί οικισμοί που παρουσιάζονταν απόλυτα εναρμονισμένοι με το άγονο τοπίο της σαβάνας, μου κρατούσαν συντροφιά στο μοναχικό ταξίδι της ασφάλτου.
Όσο πλησίαζα όμως στη νοτιοαφρικανική μεθόριο, ένιωθα να καρδιά μου να σκιρτά όλο και πιο πολύ. Ένα πρωτόγνωρο συναίσθημα μ’ είχε κυριεύσει – ήθελα τόσο πολύ να φωνάξω, να γελάσω, να πανηγυρίσω, αλλά και να κλάψω ταυτόχρονα. Και τελικά, μόλις πάτησα το πόδι μου στο έδαφος της Νότιας Αφρικής, δεν άντεξα. Δάκρυσα…Από χαρά, ανακούφιση, ικανοποίηση. Είχα καταφέρει να διασχίσω απ’ άκρη σ’ άκρη την αφρικανική ήπειρο, βιώνοντας πάνω στη σέλα της μοτοσυκλέτας μου μια ασύλληπτη περιπέτεια ζωής και θανάτου. Κοντοστάθηκα για λίγο και κοίταξα μακριά πίσω μου. Χιλιάδες οι εικόνες και αμέτρητες οι αναμνήσεις που είχα συλλέξει οδοιπορώντας από την Αίγυπτο των Φαραώ ως την Νότια Αφρική του Νέλσον Μαντέλα. Θεέ μου σε ευχαριστώ!
Η είσοδός μου στην Νότια Αφρική συνοδεύτηκε ταυτόχρονα κι από ένα ισχυρό πολιτισμικό σοκ. Κατά παράδοξο τρόπο, η συνοριακή πύλη λειτούργησε σαν μια χρονομηχανή που αυτομάτως με μετέφερε από την υπανάπτυκτη Αφρική του χθες σε μια σύγχρονη δυτικοευρωπαϊκή (ή βορειοαμερικανική) χώρα του μέλλοντος, όπου λευκοί και έγχρωμοι προσπαθούν να ξορκίσουν τον «ρατσιστικό» εφιάλτη του παρελθόντος και να πορευτούν μαζί πλέον προς ένα ελπιδοφόρο μέλλον.
Από την παραμεθόρια πόλη Messina, το Johannesburg απείχε 530 χλμ. Ωστόσο, η τελευταία οδική μέρα μου στην Αφρική ξεκίνησε με μια ανεπάντεχη ψυχρολουσία. Η πρωινή αναχώρηση καθυστέρησε κατά μια ώρα, αφού βρήκα το πίσω λάστιχο της μοτοσυκλέτας σφόδρα ερωτευμένο μ’ ένα καρφί – η σχέση τους όμως γρήγορα «ξεφούσκωσε». Σίγουρα, δεν είναι ότι το καλύτερο να επισκευάζεις πρωί – πρωί ένα σκασμένο λάστιχο, και μάλιστα την τελευταία αφρικανική μέρα on the road…
Μπαίνοντας στο Johannesburg, το κοντέρ της μοτοσυκλέτας είχε καταγράψει από την αρχή του ταξιδιού 12.540 χλμ. (1.000 χλμ. στην Τουρκία και τα υπόλοιπα 11.540 χλμ. στην Αφρική). Ο «Γύρος του Κόσμου …Νότια» είχε ολοκληρώσει με απόλυτη επιτυχία το πρώτο σκέλος του, σε μόλις 43 μέρες. Όλα ευτυχώς πήγαν κατ’ ευχήν, ακόμα και για τον υπέρβαρο οδηγό της SMT – φτάνοντας στο Johannesburg, η ζυγαριά με έδειχνε 7 κιλά λιγότερο! Μανεκέν είχα γίνει…
Στις τέσσερεις ημέρες που έμεινα στο Johannesburg, η γνωριμία με την πόλη πέρασε σε δεύτερη μοίρα, αφού ασχολήθηκα αποκλειστικά με τις διαδικασίες της αεροπορικής μεταφοράς της μοτοσυκλέτας (τοποθέτηση σε ξυλοκιβώτιο, μεταφορά στο αεροδρόμιο, τελωνειακές διατυπώσεις) από την Αφρική στην Νότια Αμερική – και συγκεκριμένα στο Buenos Aires, την πρωτεύουσα της Αργεντινής. Μετά την Μαύρη ήπειρο, σειρά έχει η λατινοαμερικανική υποήπειρο να υποδεχτεί τον δίτροχο ταξιδιώτη του Νότου, που ανυπομονούσε να βαδίσει πάνω στα χνάρια του Τσε Γκεβάρα…
